Nếu ở Việt Nam chúng ta, từ “rượu” là để chỉ các loại rượu mạnh, rượu Tây hay rượu đế nói chung, thì từ “wine” trong tiếng Anh là để chỉ các loại vang. (liquor, brandy, spirit mới là rượu mạnh).
Để hiểu biết về rượu vang thì cần rất nhiều năm tìm tòi, muốn học chuyên sâu về rượu thì chí ít cũng phải hoàn tất một khóa Bachelor hoặc Master of Viticulture and Oenology của Đại học Adelaide hay Charles Sturt. Thế nhưng, để xã giao và thưởng thức rượu thì bạn chỉ cần nắm bắt một số kiến thức căn bản sau đây:
Các loại rượu vang:
– Vang đỏ: là loại vang được làm từ nho có vỏ màu đen. Khi ngâm vỏ nho với nước ép nho thì chất Anthocyanin sẽ được tạo ra khiến cho vang có sắc đỏ.
– Vang trắng: là loại rượu vang có màu nhạt (vàng rơm, vàng) vì nó được chế biến đơn thuần từ nước ép quả nho không có vỏ (vỏ được tách riêng) hoặc từ những quả nho có màu xanh nhạt.
– Vang hồng: được làm bằng giống nho đỏ, nhưng vỏ không nằm lâu trong nước nho (chỉ từ 1 cho tới 3 ngày), do đó loại rượu này không có nhiều vị chát của tannin từ vỏ trái nho như vang đỏ.
– Rượu sủi (hay vang nổ): Rượu vang trắng hoặc hồng (hoặc vang trắng trộn với đỏ) được lên men thứ cấp để có thể sủi bọt (có gas).
Sắc độ của rượu vang:
Rượu vang đỏ đậm sẽ có nhiều sắc tố và lượng tannin (chất chát) hơn đỏ nhạt. Tùy giống nho làm rượu khác nhau sẽ cho sắc tố khác nhau, ví dụ rượu vang làm từ nho Syrah sẽ có sắc tố gấp 4 lần rượu vang Zinfandel.
Thời gian ủ của rượu vang:
Thời gian ủ rượu, loại nho và kỹ thuật ủ sẽ quyết định cần thời gian ủ rượu vang trong bao lâu. Thường thì vang đỏ cần từ 3-5 năm ủ, vang trắng hoặc hồng chỉ cần 2-3 năm. Đặc biệt, có những giống nho và cách ủ cần đến nhiều chục năm để rượu vang đạt độ tuyệt đỉnh.
Bảo quản rượu vang:
Trữ rượu vang ở nơi có bóng tối, tránh ánh sáng mặt trời và ánh đèn huỳnh quang. Tia cực tím là nguyên nhân khiến rượu vang bị tác động nhẹ và biến đổi mùi. Nên đặt các chai nút bần nằm ngang tránh nút bị khô. Nhiệt độ bảo quản rượu vang thích hợp thường tầm khoảng 14-16 độ C cho tất cả các loại. Tránh để vang trên mức 24 độ C, vì khi đó vang bắt đầu bị oxi hóa. Khi chai vang đã mở nắp thì nên dùng hết trong 3-5 ngày.
Những dòng vang phổ biến:
Bỏ qua những kiến thức chuyên sâu về Old World Wines & New World Wines, cơ bản thì chúng ta chỉ cần tập trung vào những loại vang đang phổ biến hiện nay. Tên của loại rượu vang thường là tên của giống nho hoặc tên của vùng đã sản xuất ra loại vang đó. Các loại thường gặp là:
Cabernet Sauvignon (đỏ)
Dòng rượu Cabernet Sauvignon (gọi tắt là cab sav) là rượu vang đỏ full-bodied (mang độ sánh đậm) thường sẽ có vị các quả mọng như anh đào, hoặc quả lý chua quyện lẫn hương gỗ đàn hương hoặc gia vị. Loại rượu này là loại phổ biến nhất trên thế giới và hợp nhất khi dùng với thịt cừu, thịt bò, thịt xông khói hoặc các loại phô mai cứng, lâu năm như gouda, cheddar hoặc Pecorino.
Syrah/ Shiraz (đỏ tím)
Loại rượu có vị của quả việt quất, quả mận, vị tiêu đen, hoa violet. Rượu vang đỏ Syrah sánh đậm (full-bodied) có vị trái cây mạnh mẽ với chút chát (tannins). Loại rượu này mang vị thịt mạnh như bò xông khói, nên rất hợp với món ăn Địa Trung Hải, Pháp hoặc các loại thịt cừu, bò, xông khói. Bạn nên kết hợp thưởng thức chúng cùng pho mát cứng như Manchego để tăng cường hương vị.
Zinfandel (đỏ)
Vang đỏ Zinfandel có dải hương vị đa dạng của các mùi: từ cam chanh mạnh mẽ, sảng khoái, đến vị chua nhẹ những quả mọng đỏ như anh đào và phúc bồn tử, đến pha chút ngọt thanh của việt quất và mận và cuối cùng và đen thẫm ngọt ngào của quả dâu đen và dâu tằm. Loại rượu này hợp nhất khi dùng với thịt gà, thịt heo, thịt cừu, barbecue, đồ ăn kiểu Ý, Mỹ, Trung Quốc, Thái Lan và Ấn Độ. Phô mai dùng kèm là loại Manchego, Parmesan và cả Blue.
Pinot Noir (đỏ)
Rượu vang đỏ Pinot Noir có màu đỏ nhẹ (light-bodied) thiên về vị chua (acid) và chát (tannins). Pinot Noir có vị của trái cây đỏ như anh đào nam việt quất và thường bổ sung thêm dải mùi hăng nhẹ, rất kích thích của củ cải đỏ, nấm. Loại rượu này rất hoàn hảo cho những món thịt gà, thịt heo, thịt bê, thịt vịt, đồ ăn kiểu Pháp, Đức, sốt kem, phô mai mềm.
Chardonnay (trắng)
Chardonnay mang vị của những trái họ cam quýt vàng như chanh, táo vàng, lê vàng và trái cây nhiệt đới như chuối, dứa. Chardonnay còn được bổ sung thêm nốt ấm nồng của quế, và caramel từ gỗ sồi. Đây là loại rượu mang độ sánh đậm (full-bodied). Rượu để trong thùng gỗ sồi càng cao tuổi sẽ càng có vị mạnh mẽ như kiểu Bourbon. Loại rượu vang trắng này hợp nhất với tôm hùm, cua, tôm, gà, thịt heo, nấm, món Pháp, sốt kem. Phô mai dùng chung là loại Gruyère.
Sauvignon Blanc (trắng)
Blanc là một loại rượu trắng phổ biến mang mùi cam quýt đậm như mùi vỏ bưởi pha lẫn chút chua mát của dưa lưới, chanh dây và kiwi cùng chất thảo mộc như tiêu xanh, bạc hà, và cỏ. Dòng Blanc sánh vừa hoặc nhẹ (medium/light bodied) hợp nhất dành cho các món cá, gà, thịt heo, thịt bê, món ăn Mexico, Việt Nam, Pháp, và các loại pho mát dê có nghiền lẫn thảo mộc.
Champagne
Champagne thuộc dòng vang nổ, rượu sủi nói chung là loại rượu nhẹ có vị ngọt hoặc hơi chua nên được phụ nữ yêu thích. Champagne thích hợp cho các buổi chúc mừng và thích hợp với các món khai vị hoặc tráng miệng. Gan ngỗng, phô mai mềm như brie, hàu tươi, hải sản tươi, sushi, hoặc các loại bánh tráng miệng đều thích hợp với champagne. Tuy nhiên hãy nhớ một bí quyết nhỏ là món càng ngọt càng phải chọn loại rượu có vị ngọt đậm hơn để đi kèm.
Còn nhiều kiến thức khác nữa như loại rượu nào cần “thở” trong bao lâu, điểm số của rượu, rượu nào được uống cùng ly nào… chúng ta đành hẹn vào một dịp khác. Khi bạn không chắc chai rượu mình mua có ngon, có đáng đồng tiền hay không thì cách dễ nhất chính là hay kiểm tra đánh giá của loại rượu đó trên một trang uy tín về rượu, ví dụ như winesearcher hoặc vinivo. Với tính dễ dãi và trình độ non mềm của người viết thì một chai rượu có điểm số từ 3.8 trở lên trên vinivo là tạm ổn, một chai 4.2 thì dành để mời bạn tốt (còn 4.3 điểm trở lên thì để dành uống nhín nhín một mình nhé! ).
Giáng sinh và tiệc cuối năm sắp đến, bạn chọn loại rượu nào cho bữa tối của mình?